Repurposing the Port
De vraag die Coen centraal stelt is: hoe om te gaan met het verleden en de toekomst van fossiele brandstoffen? Kan dat voor havensteden worden gecombineerd met de groei van het aantal inwoners en de klimaatdoelstellingen? Zijn onderzoek richt zich op de transformatie van de eerste haven buiten de stad in een toekomstbestendige gemengde buurt: het complete gebied rond de olieopslag van de Petroleumhaven in Amsterdam. De bestaande structuur van het gebied, de beschikbare bestaande constructies en materialen worden hergebruikt om deze herontwikkeling volledig circulair te verwezenlijken. Uitgangspunt voor het project is de analyse van de AST (aboveground storage tank). De uitdagingen van het hergebruik van deze constructies is vertaald in een tweetal verschillende mogelijkheden als woon- en werkgebouw. Binnen de stalen constructies is gekozen voor een aanpasbaar houten bouwsysteem voor flexibiliteit, nu en in de toekomst en een CO2 negatieve footprint. Voor de sanering van het terrein wordt geleerd van het project De Ceuvel waarbij natuur wordt ingezet om de schadelijke stoffen af te breken. Omdat dit proces minimaal vijf jaar in beslag zal nemen, heeft Coen ervoor gekozen om de tanks ruim boven het maaiveld met elkaar te verbinden en daar het stedelijke leven te laten plaatsvinden.
Coen durft de erfgoedwaarde van de tanks centraal te stellen, ook in een gebied waar ze talrijk zijn.
Wat de jury bijzonder aansprak in het onderzoek en ontwerp van Coen is dat hij niet alleen heeft gekeken naar de hergebruiksmogelijkheden van een olietank maar naar een totaal gebied met olietanks. Hij heeft twee oplossingen volledig uitgewerkt voor twee verschillende tanks, waardoor de nieuwe wijk – zo zou je het wel kunnen noemen – ook een divers beeld kan opleveren. De stabiliteit van de tanks wordt gerealiseerd door staal uit de tanks hiervoor in te zetten.
De artist impressions van de nieuwe wijk met herontwikkelde tanks zijn aansprekend maar roepen ook vragen op. De menselijke natuur is nieuwsgierig naar wat er op maaiveld gebeurt. Daar waar het water is en de groene omgeving, waar je dat het beste kunt beleven. Hoe weerhoud je mensen om daar te willen zijn? Een andere vraag die de juryleden bezighield is welke eigendomsvorm zich het beste leent voor deze gebouwen en de wijk. De meer coöperatieve vorm van De Ceuvel is niet een model dat zich leent voor een dergelijke grote schaal. Mooie onderzoeksvragen voor nieuwe studenten.
Suzanne heeft onderzoek gedaan naar de rol van de gemeente bij ketensamenwerking om tot opschaling te komen van circulaire renovatie van particuliere koopwoningen. Het onderzoek is verricht in opdracht van gemeente Rotterdam. Suzanne geeft aan dat de circulaire renovatie van sociale huurwoningen kansrijker is doordat de corporaties hierin een trekkersrol vervullen. De gemeente Rotterdam is zoekende hoe zij juist de particulieren hiertoe kunnen aanzetten, meer dan de helft van de opgave.
Haar onderzoek start bij de huidige circulaire bouw- en renovatieprincipes die worden gehanteerd in Europa, Nederland en in Rotterdam. Vervolgens zijn verschillende variabelen nader onderzocht zijnde: adoptie van innovaties, actor-netwerken, supply chain learning, toekomstvisies en businessmodellen. Gestart is met literatuuronderzoek, vervolgens is gewerkt met twee fasen van interviews: een enquête bij de gemeente en een discussie in een focusgroep. Dit gaf inzicht in waarom circulaire renovatie nog niet van de grond kwam: het is onvoldoende bekend bij de ambtenaren wat dit behelst en door de sectorale opzet van de gemeente, stranden initiatieven al snel.
Deze analyse heeft geresulteerd in vier belangrijke belemmeringen van circulaire ketensamenwerking waarop de gemeente invloed zou kunnen en moeten uitoefenen: onvoldoende interne integratie, communicatie, realisatie en onvoldoende facilitering. Vervolgens zijn elk van de vier belemmeringen voorzien van adviezen en aanbevelingen voor de gemeente Rotterdam.
Ook bij het onderzoek van Suzanne is er geen twijfel aan de relevantie. De verduurzamingsopgave in de particuliere markt bezorgt velen al hoofdbrekens, laat staan het stimuleren van circulariteit. Het is goed om te vernemen dat de gemeente van mening is dat zij een belangrijke rol hierin kan hebben. De grote vraag die dan direct boven komt, is hoe vindt die particulier de gemeente? Suzanne laat zien dat de gemeente al met de eerste stappen bezig is. Een duurzaamheidswinkel in IJsselmonde kan met circulariteit worden uitgebreid en men is voornemens de website nu ook voor bewoners toegankelijker te maken. Waar een groot tekort aan is, zo meldt Suzanne, zijn goede voorbeelden. Niet alleen voorbeelden van de zeer idealistisch ingestelde eigenaren maar ook van goede herhaalbare concepten. En die zijn er nog onvoldoende. Op de vragen van de jury of gemeente Rotterdam de aanbevelingen ter harte neemt, is Suzanne optimistisch. Er is een nieuwe functionaris aangetrokken om door de sectoren heen deze opgave op te pakken. Daarnaast is zij nu bezig met een paper die alle gemeenten kunnen gebruiken. Het behoeft geen betoog, daar zitten wij als NRP ook op te wachten!
Bergen op Zoom is een stad van dualiteiten, een ervan is de tweedeling van de historische kern van de stad en het Havenkwartier, beide uit de Middeleeuwen. Dit komt door het verschil in ligging, hoog en laag op de Brabantse Wal. In de jaren ’60 van de vorige eeuw zijn de twee middeleeuwse stadsdelen van elkaar gescheiden door de Westersingel. Dit is een stadsdoorbraak die de stad beter toegankelijk moest maken voor de auto. Het resultaat hiervan is een strook asfalt die de middeleeuwse kern van de stad in tweeën splitst. De weg loopt vlak langs het oudste monument van de stad: de Gevangenpoort.
Het onderzoek heeft geleid tot een aanpak van reparatie in plaats van reconstructie. Is het mogelijk een strook asfalt te vervangen door een serie openbare ruimten en gebouwen die passen bij de maat en schaal van de binnenstad en die tegelijkertijd de historische plek van de stad recht aan doen?
Het was niet de kwaliteit van het onderzoek en het ontwerp dat de jury deed twijfelen aan het werk van Rémon, zeker niet. Het was de vraag of dit nu stedenbouw of gebiedstransformatie is, wat de jury deed twijfelen. Dus niet genomineerd en wel een bijzondere vermelding. Het is fantastisch geschreven en goed geïllustreerd. Het is prachtig vormgegeven en kan zo worden uitgegeven als boek: een roman en een fantastische gids voor Bergen op Zoom ineen.
Living at Gele Scheikunde. How to redevelop former campus buildings by integrating social & ecological values?
Succesfully reusing heritage. How to improve the adaptive reuse process of heritage through success factors
Local Production Centraal Beheer
Met de NRP Masterprijs krijgt aanstormend talent de kans nieuwe ideeën op het gebied van transformatie en renovatie rechtstreeks naar de markt te brengen.
NRP is een onafhankelijk kennisnetwerk voor de volle breedte van de vastgoedsector met als doel de vernieuwing van de bestaande gebouwde omgeving.
NRP Masterprijs
Een uitgave van NRP
Redactie en samenstelling
NRP
Fotografie
Eigen fotografie inzenders